Żylakami powrózka nasiennego nazywamy patologiczne poszerzenie naczyń żylnych tworzących splot wiciowaty, który odprowadza krew żylną z jądra i tworzy żyłę jądrową. Powrózek nasienny to określenie wszystkich struktur przebiegających z jądra przez kanał pachwinowy do moszny. Można go zbadać przez skórę moszny – grubość powrózka nasiennego odpowiada mniej więcej grubości małego palca. W skład powrózka nasiennego wchodzi: nasieniowód, naczynia zaopatrujące nasieniowód, tętnica jądrowa, splot wiciowaty, mięsień dźwigacz jądra, naczynia zaopatrujące mięsień dźwigacz jądra, gałąź płciowa nerwu płciowo-udowego.
Żylaki powrózka nasiennego występują u około 11% dorosłych mężczyzn a ich częstość występowania wzrasta do 30-40% wśród mężczyzn z nieprawidłowymi wynikami nasienia. Ponad 95% żylaków powrózka nasiennego występuje po stronie lewej, czasami występują obustronnie, znacznie rzadziej tylko po stronie prawej. Zależności te wynikają z budowy anatomicznej mężczyzny.
Żylaki powrózka nasiennego są zaliczane do jednej z najczęstszych przyczyn zaburzenia jakości nasienia. U podstaw tej patologii leży zwiększenie temperatury jądra. Wyeliminowanie żylaków powoduje znaczne poprawienie parametrów nasienia, zwiększające szanse zapłodnienia.
Leczenie żylaków powrózka nasiennego polega na operacyjnym podwiązaniu i przecięciu żyły jądrowej. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu ogólnym.
